Λαϊκόν προσεπώνυμον – Η εμπιστοσύνη των πελατών του – Αι εργασίαι του – Οι αργυροί του γάμοι – Θα έχη και τα καλά της η κρίσις – Νέα μέρη καταναλώσεως – Αδύνατον να ωφελήσουν τα προτεινόμενα φάρμακα τώρα – Εις το μέλλον μάλιστα! – Τι πρέπει να κάμωμεν – Αύξησις παραγωγής. Πώς θα κατορθωθή η εξάπλωσις της καταναλώσεως – Υπέρ της οινοποιήσεως – Η βελτίωσις της ποιότητος
Γερήνιος μάλλον ή Αναγνωστόπουλος. Πολλοί όταν δεν ακούσωσι το πρώτον δεν εννοούσι περί τίνος πρόκειται, διότι ουδέποτε προσεπώνυμον εγένετο τοσούτον δημοτικόν παρά τω κοινώ όσον το του κ. Αναγνωστοπούλου, όστις ως Γερήνιος έχει τόσην επίδρασιν επί των σταφιδοφόρων επαρχιών, ώστε πολλάκις ηκούσαμεν λεγόμενον, ότι ουδείς αποφασίζει κατά τας μεσημβρινάς ιδίως επαρχίας να πωλήση τον καρπόν του, αν δεν πληροφορηθή τι είπεν ο Γερήνιος, πώς εξεφράσθη περί της σταφίδος, ό,τι θέλει ο Γερήνιος, ας κάμη ο Γερήνιος. Και ο κ. Αναγνωστόπουλος ως ο αρχαίος συνάδελφός του εν τω προσεπωνύμω και τω ιποττισμώ Νέστωρ, συμβουλεύει πάντοτε τα βέλτιστα τοις πελάταις του, διοχετεύων εις τας σταφιδοφόρους επαρχίας τας γνώμας του και τας συμβουλάς του και κανονίζων αυτός την έναρξιν των εργασιών. Ηξεύρετε δε ότι είναι ο νόμος εν Ελλάδι εμπορομεσίτης, ο διαχειριζόμενος τόσα συμφέροντα και προστατεύων τόσους ανθρώπους με την εις χείρας του ανατεθειμένην εκ μέρους αυτών εξουσιοδότησιν.
Ίσως δι’ αυτό ηναγκάσθη πλειστάκις να δημοσιογραφήση ειδικώς περί σταφίδος, η εν τω τύπω δε ανάμιξίς του πλειστάκις ωφέλησεν αναπτυχθείσαν συζήτησιν περί της τύχης του προϊόντος, εις τρόπον ώστε να λεχθή απειράκις ότι δεν ημπορεί να εννοηθή συζήτησις περί σταφίδος χωρίς τον Γερήνιον. Και πολιτικός τις σύγχρονος, οπωσδήποτε διαπρεπής, άτε πολλάκις διαχειρισάμενος τα κοινά, ηκούσθη ειπών:
– Να σας πω; Ο Γερήνιος γράφει πιο φρόνιμα.
Εις εποχήν σταφίδος ο κ. Αναγνωστόπουλος είναι κυριολεκτικώς αόρατος. Ενώ τον βλέπεις μακρόθεν και σπεύδεις να τον συναντήσης όπως τω είπης κάτι τι, έκπληκτος βλέπεις μόλις φθάσης εις το μέρος ένθα τον διέκρινας, ότι είναι πλέον εις το μέρος ένθα ξεκίνησες! Άλλος Άμβουργερ, αλλά και αεικίνητος. Λάβετε προς τούτοις υπ’ όψει ότι είναι και σύζυγος και πατήρ ευδαίμων και ότι εν ηλικία ανδρική και σφριγώση πρόκειται μετά τινα καιρόν να εορτάζη τους αργυρούς του γάμους.
Και από τον κ. Αναγνωστόπουλον έτι μάλλον εζητήσαμεν το εντερβιού μας νυκτίαν ώραν και εις το βάθος του γραφείου του, κομψοπρεπεστάτου και άκρως σοβαρού αντηλλάγησαν χθες οι ακόλουθοι ερωταποκρίσεις.
– Περιττόν κ. Αναγνωστόπουλε να σας είπε διότι ήλθον. Σας ακούω.
– Είναι αναμφισβήτητον, φίλε μου, ότι έχομεν σήμερον σταφιδικήν κρίσιν. Διόλου δε δύσκολον βραδύτερον να οξυνθή αύτη. Διότι το μέγα ποσόν της παραγωγής εις το οποίον προσετέθη και η περυσινή μεγάλη παρακαταθήκη δεν δύναται να καταναλωθή, αν δεν δουλεύση το καζάνι της Γαλλίας. Βεβαίως η κρίσις δια το παρόν θα έχη επιβλαβή αποτελέσματα. Θα έχη όμως αφεύκτως και τα καλά της εν τω μέλλοντι. Διότι η μεγάλη ευθηνία, η παροιμιώδης ούτως ειπείν, εξάπαντος θα ευρύνη τον κύκλον των καταναλωτών, και πολλοί λαοί, αγνοούντες σήμερον την σταφίδα, θα θελήσουν να την γνωρίσουν, αφού είναι τόσον ευθηνή. Εκτός τούτου και το υπέρογκον ποσόν της εσοδείας θα αναγκάση τους κατόχους να αναζητήσωσι νέους αγοραστάς. Εγώ τουλάχιστον γνωρίζω ότι εφέτος στέλλονται δια πρώτην φοράν και εις Βουενοσάυρες σταφίδες ακριβώς ένεκα της ευθηνίας.
– Πώς σας φαίνονται τα ιατρικά, άτινα προτείνουσι δια την αποφυγήν της κρίσεως εν τω παρόντι;
– Άνευ πρακτικού πνεύματος. Διότι δεν είναι δυνατόν σήμερον να εφαρμοσθώσι και να φέρωσι άμεσα αποτελέσματα. Ίσως εις το μέλλον να ωφελήσωσιν, αλλά σήμερον είναι αδύνατον. Η κρίσις, κατά την γνώμην μου, θ’ ακολουθήση την ανέλιξίν της. Θα μου επιτρέψητε εν τούτοις να σας είπω, χωρίς περιαυτολογίαν, ότι την ιδέαν περί φορολογίας της σταφίδος εις είδος και του ευχερούς τρόπου της εισπράξεως αυτής, και περί πνευματοποιήσεως του ποσού τούτου και λοιπάς ιδέας, οίτινες κατ’ αυτάς κατεπλημμύρισαν τας στήλας των εφημερίδων ως πρώτην φοράν φερόμεναι εις φως, υπεστήριξα δια μακρών από δεκαετίας και δύνανται να μαρτυρήσωσιν ο «Φορολογούμενος», ο «Αιών», η «Ακρόπολις», αι «Νέαι Ιδέαι», η «Εφημερίς» και η «Παλιγγενεσία». Δυστυχώς δεν ευρέθη άνθρωπος με πρωτοβουλίαν ν’ αναλάβη την πραγματοποίησιν και απαλλάξη ημάς από της σημερινής κρίσεως. Λοιπόν ας αφήσωμεν το παρόν να κάμη τον φυσικόν του γύρον, και ας σκεφθώμεν περί του μέλλοντος, όχι δια να αποσοβήσωμεν εντελώς τας κρίσεις, αλλ’ ίνα τας καταστήσωμεν ολιγώτερον οδυνηράς. Αι κρίσεις ποτέ δεν θα λείψουν, αλλ’ αι κρίσεις παρασκευάζουν τας ζητήσεις, ένεκα δε τούτου τολμώ να προείπω ότι κατά την προσεχή εσοδείαν θα έχωμεν βελτίωσιν, αφεύκτως δε κατά το 1895 θα ευρεθώμεν εν πλήρει ευεξία. Δια να κατασταθώσιν όμως εν τω μέλλοντι αι κρίσεις αραιότεραι, πρέπει από τούδε να αρχίσωμεν την εφαρμογήν των από δεκαετίας προτεινομένων μέτρων, ων την χρησιμότητα και το ευεφάρμοστον όλοι παραδέχονται.
– Εξηγήσατέ μας παρακαλούμεν εν ολίγοις τι δέον κυρίως να γίνη.
– Ως βάσις μιας σοβαράς ενεργείας πρέπει να ληφθή η εξάπλωσις της καταναλώσεως. Εάν σήμερον αι ωρισμέναι αγοραί καταναλίσκουσιν Α ποσόν, πρέπει να επιδιώξωμεν τον πολλαπλασιασμόν των αγορών δια να καταναλίσκωμεν Β ποσόν. Η ιδέα της περιστολής των φυτειών είναι ιδέα βάρβαρος, και απορώ πώς υποστηρίζεται. Η παραγωγή ου μόνον πρέπει ν’ αφεθή ελευθέρα, αλλά και να ενισχυθή πλειότερον. Αι κρίσεις όπως βεβαιούσιν αι στατιστικαί, ποτέ δεν έλειψαν. Και όταν το ποσόν της παραγωγής ήτο ελάχιστον, αι κρίσεις συνέβαινον. Η αύξησις λοιπόν του ποσού δεν πρέπει να μας τρομάζη. Αι ανάγκαι του κόσμου αυξάνουσι πάντοτε τεραστίως και τούτο δέον να εκμεταλλευθώμεν δια παντός μέσου. Όταν τούτο κατορθωθή, οιαδήποτε αύξησις της παραγωγής πάντοτε θα ευρίσκη καταναλωτάς.
– Δεν φρονείτε ότι αφ’ εαυτής ένεκεν της οικονομικής κρίσεως θα περισταλή η παραγωγή;
– Εγώ υποστηρίζω ασφαλώς ότι μετ’ ολίγα έτη θα έχωμεν παραγωγήν 300.000 τόννων.
– Πώς θα κατορθωθή η εξάπλωσις της σταφίδος και εις άλλα κέντρα καταναλωτικά;
– Απλούστατον, εις όσους τόπους δεν εισάγεται σταφίς, πρέπει να εισαχθή. Δηλαδή πρέπει να εισαχθή η σταφίς είτε προς βρώσιν είτε δια τροφήν των κτηνών είτε προς πνευματοποίησιν ή οινοποίησιν, εις την Ρωσσίαν, τας Σκανδυναυικάς χώρας, εις τα μέρη της Αμερικής, τα οποία δεν την μεταχειρίζονται, εις την Αυστρίαν και εις παν άλλο μέρος.
– Διατί δεν εισάγεται εις τα μέρη αυτά η σταφίς; Μήπως αποκρούεται;
– Παντάπασιν. Και τούτο αποδεικνύεται εκ του γεγονότος ότι χωρίς να γίνη η ελαχίστη ενέργεια, από την Αγγλίαν και την Ολλανδίαν μετεπήδησεν η σταφίς και εις άλλα μέρη τα οποία δεν την απεδίωξαν, αλλά την μεταχειρίζονται. Αυτή είναι η φυσική ενέργεια, την οποίαν πρέπει να υποβοηθήσωμεν δια παντός μέσου.
– Πώς είναι μάλλον δυνατόν τούτο;
– Εγώ το είπον· και δεν μένει ή να το επαναλάβω. Το μέσον είναι το χρήμα, διότι άνευ χρήματος τίποτε δεν γίνεται. Το δε χρήμα θα το δώση αυτή η σταφίς, δια προσθέτου τινός φορολογίας κατά την εξαγωγήν. Με αυτό το χρήμα και αυτά τα μέσα, αφού οργανώσωμεν την εργασίαν δια της ιδρύσεως ειδικού επί τούτω τμήματος, θα τρέξωμεν να καταστήσωμεν την σταφίδα μας παγκόσμιον, προσφέροντες αυτήν όχι μόνον με τιμάς ευθηνάς, αλλά και δωρεάν. Δεν πρέπει ν’ αφήσωμεν ουδέ αυτά τα καραβάνια της Αφρικής τα οποία θα είναι οι καταλληλότεροι φορείς δια την γνωριμίαν. Φόρος δραχμής και δύο δραχμών εν ανάγκη θα γίνη λίαν αποδεκτός ως ελπίζω, αφού σκοπός θα είναι η ωφέλεια της παραγωγής.
– Εκ της οινοποιήσεως δεν ελπίζετε τίποτε;
– Πολλά. Αν δεν εσπεύδετε, θα σας έλεγον, ότι δια των ιδίων χρηματικών μέσων πρέπει να παρασχεθή πάσα έμμεσος ή άμεσος συνδρομή εις την εκ της σταφίδος πνευματοποιίαν, αφού μάλιστα ως ελλ. οίνοι έτυχον μέχρι σήμερον καλής υποδοχής εν τω εξωτερικώ, ιδία εν Γερμανία.
– Ενθυμούμαι ότι και δι’ εγκυκλίου σας επεστήσατε τοις πελάταις σας την περιποίησιν του καρπού. Αποδίδετε μεγάλην σημασίαν και εις τούτο;
– Βεβαίως. Πρέπει να επιδιώξωμεν και τον εξευγενισμόν της ποιότητος. Καλή ποιότης είναι σπουδαιότατον συστατικόν και δια την μέλλουσαν κατανάλωσιν και δια την παρούσαν. Η βελτίωσις εξαρτάται απολύτως εξ ημών των παραγωγών.
Η συνέντευξις εν τω σημείω τούτω διεκόπη υπό της φωνής του μικρού υιού του κ. Αναγνωστοπούλου, καλούντος τον πατέρα εις το δείπνον.
– Άλλο τίποτε δεν έχω να σας είπω.
Και αποχαιρετίσθημεν.
Αύριον η συνέντευξις μετά του κ. Κωνσταντίνου Φιλοπούλου.
