Κατά το προχθεσινόν εν Πύργω συλλαλητήριον, περί ου εγράψαμεν χθες, εψηφίσθη το ακόλουθον ψήφισμα υπό του συνελθόντος λαού, το οποίον απεστάλη και προς ημάς υπό της επί τούτω εκλεγείσης επιτροπής.
Προς την Σεβ. κυβέρνησιν και τον Υψηλότατον Αντιβασιλέα των Ελλήνων και Διάδοχον Κωνσταντίνον.
Συνελθόντες σήμερον οι κάτοικοι της επαρχίας Ηλείας εις πάνδημον λαϊκήν και συνταγματικήν συνάθροισιν εν τη κεντρική πλατεία του Πύργου και συσκεφθέντες περί της πανταχόθεν καταμαστιζούσης ημάς αθλιότητος, απεφασίσαμεν ομοφώνως και αμερίστως να αποταθώμεν προς την κυβέρνησίν μας και προς την Βασιλείαν και να δηλώσωμεν επισήμως τα δεινοπαθήματα, υφ’ ων πάσχομεν, ίνα αύτη λάβη, ως φιλόστοργος μήτηρ, πρόνοιαν σύντονον δια την όλως απελπιστικήν και απογνωστικήν κατάστασιν των εαυτής τέκνων.
Ημείς, ο λαός της Ελλάδος ο και επ’ αυτής της Τουρκοκρατίας ακμάζων κατά τε το υγιές φρόνημα του εθνισμού και κατά τα μέσα της συντηρήσεως, σήμερον πάσχομεν, και πάσχομεν δεινώς. Σήμερον παν έγκλημα, πάσα εξαχρείωσις, πάσα διαφθορά συνειδήσεων και χαρακτήρων ευρίσκεται εν τη ημερησία διατάξει. Πλην τούτων εφορτώθημεν φόρους επί φόρων και δάνεια επί δανείων, αφέθημεν αστόργως εις την τύχην μας απροστάτευτοι, αδίδακτοι, αμόρφωτοι. Και ήδη ένεκα τούτων ανεπτύχθησαν εν ημίν αυτοίς καταπληκτικώς τα μικρόβια του εμφυλίου σπαραγμού, εις ον μοιραίως τα πάντα ωθούσιν ημάς.
Προλάβετε οι αρμόδιοι τα περαιτέρω, διότι το πολύ της θλίψεως γεννά παραφροσύνην, η δε λαϊκή παραφροσύνη εμφυλίους σπαραγμούς, ούτε δε δεν αφίνουσι λίθον επί λίθου, δεν αφίνουσι κυβερνήσεις, δεν αφίνουσι θρόνους ασφαλεύτους, αλλά καταστρέφουσι τα πάντα και συγκαταστρέφονται μετ’ αυτών! Είχομεν φρόνημα και βίον εθνικόν στηριζόμενον επί των αρχών του Ευαγγελίου και μας το αφήρεσεν η αστοργία και η αδιαφορία των κυβερνητών του έθνους μας, αφείσα ημάς αμορφώτους και αδιαπαιδαγωγήτους και διαφθείρασα ημάς δια φατριαστικής, ιδιοτελούς και μητρυιάς πολιτικής.
Είχομεν την σταφίδα, εν εθνικόν προϊόν, εκ του οποίου και έθνος και άτομα διετηρούμεθα και ήκμαζον τα πάντα εν Ελλάδι και αμεριμνησία των κυβερνητών μας κατήντησεν αυτό ακαταζήτητον ου μόνον εις τα διάφορα έθνη του παλαιού και νέου κόσμου, αλλά και εις αυτήν την Γαλλίαν, η οποία δια των αφθόνων οινοποιείων της ηδύνατο να δαπανά ικανά εκατομμύρια χιλιολίτρων, εάν ηλαττούντο δια δυνατής συμβάσεως τα τέλη των εις ημάς εισαγομένων φυσικών και τεχνικών προϊόντων της.
Δεν ήρκουν ταύτα πάντα, δεν ήρκει η περυσινή του περονοσπόρου θεομηνία, δεν ήρκει η φοβερά και ακατονόμαστος τοκογλυφία των ασπλάγχνων και απλήστων εμπόρων και τοκιστών, δεν ήρκει η αφόρητος πίεσης των Υποκαταστημάτων της Εθν. Τραπέζης, αλλά και επ’ εσχάτων επεδείνωσαν τας δυστυχίας μας και αι από μέρους των Ταμείων του Κράτους καταδιώξεις και συλλήψεις των προ δεκαετίας οφειλετών του δημοσίου εν ημέραις απεριγράπτου αχρηματίας!
Δια ταύτα πάντα, Σεβαστή Κυβέρνησις και Υψηλότατε Αντιβασιλεύ, καταφεύγομεν ευσεβάστως προς υμάς και
1) Παρακαλούμεν ίνα αμέσως παύση επί του παρόντος πάσα καταδίωξις κατά των του δημοσίου οφειλετών και δη των κτηματιών.
2) Να ληφθή αμέσως παν μέτρον συντελεστικόν εις την κατανάλωσιν και εξαγωγήν της σταφίδος, ήτις άλλως τε θα καταδικασθή εφέτος εις αποθήκευσιν ή εις βρώσιν των χοίρων!
3) Να καταβληθή πάσα αποτελεσματική μέριμνα περί της μελλούσης καλλιεργείας, διότι εν εναντία περιπτώσει, καθ’ ην θα συστηθώσιν οπωσδήποτε Τράπεζαι Γεωργικαί, ή δεν εξευρεθώσι πόροι υπέρ της μελλούσης καλλιεργείας, οι κτηματίαι, μη έχοντες εξ ιδίων μηδέ βοηθούμενοι υπό των Εθν. Τραπεζών και εμπόρων, θα αφήσωσιν εντελώς ακαλλιέργητα τα τέσσερα πέμπτα (4/5) των κτημάτων των και θα έχωμεν εκ τούτου εξάπαντος ανυπολογίστους εθνικάς και ατομικάς συμφοράς.
4) Να μελετηθή κατά βάθος και πλάτος το ζήτημα του Πατριωτικού Δανείου είτε εκουσίου είτε (εν απολύτω ανάγκη) και αναγκαστικού, αφού η εκ της αναποφεύκτου χρεωκοπίας εθνική ατίμωσις είναι πολλώ μείζον κακόν και αφού πρόκειται η πάσχουσα Ελλάς να σωθή υπό του Βασιλέως και υπό των ιδίων της τέκνων, ελευθέρων και δούλων, ετοίμων όλων εις αυτοθυσίας.
5) Προ παντός δε και την Βασιλείαν και πάσαν κυβέρνησιν παρακαλούμεν να προλάβωσι τους το έθνος απειλούντας εμφυλίους σπαραγμούς και να σώσωσιν εμέ το απογνωστικώς πάσχον Ελ. έθνος δια συντόνου και συνετής προστασίας. Ζητούμεν επιμόνως ηθικήν μόρφωσιν δια της Αληθούς θρησκείας μας, δια λογικής και εθνικής παιδείας και δια κοινωφελούς και δικαίας Πολιτείας. Ζητούμεν και υλικήν προστασίαν δια παντοίων θεμιτών και συντόνων μέτρων.
6) Αποφασίζομεν ίνα άπαντες μεταβώμεν εν ειρηνική διαδηλώσει προς τον κ. ταμίαν Πύργου και προς τον κ. διευθυντής του Υποκαταστήματος της Τραπέζης απαιτήσωμεν να διαβιβάσωσι τας αιτήσεις μας προς τας προϊσταμένας αρχάς των και προς τον κ. δήμαρχο Λετρίνων προς τον αυτόν σκοπόν και είτα να διαβιβασθώσι ταύτα πάντα εν περιλήψει τηλεγραφικώς προς την κυβέρνησιν, την Βασιλείαν και προς τας εφημερίδας «Επιθεώρησιν», «Καιρούς», «Εφημερίδα», «Άστυ», να σταλώσι δε και αντίγραφα του παρόντος ψηφίσματος, ως έχει, όπου δει, δι’ επιτροπής αντιπροσωπευούσης τον λαόν.
Ανεπτύθη άρθρον προς άρθρον, επεδοκιμάσθη αμερίστως υπό του λαού, μετέβη ούτος σύσσωμος προς τον κ. ταμίαν και κ. διευθυντήν της Τραπέζης απαιτήσας αναστολή αφορήτων καταπιέσεων, και προς την δημοτικήν αρχήν επικυρώσασαν τα ανωτέρω ενώπιον του απαιτούντος Λαού, όστις ανέθετο την διεξαγωγήν των περαιτέρω εις την κάτωθι επιτροπείαν.
Εν Πύργω τη 14 7βρίου 1893
Η επιτροπεία
Κ.Δ. Μητρόπουλος, Γ. Παπανικολάου Οικονόμος, Κ.Δ. Σακελλαρίου, Ιω. Κωστόπουλος, Χ.Ε. Αθανασιάδης, Σόλων Χ. Διδάχος
