Βουλή και σταφίς – Τι θέλει η επιτροπή – Τι θέλει ο κτηματίας – Ξερρίζωμα εις τας σταφίδας – Οινοποιητική εταιρία – Συμφέρει τους εμπόρους, δεν συμφέρει τους κτηματίας – Σκεφθήτε ορθά!
Είναι ευτύχημα ότι η Βουλή δεν επελήφθη εισέτι επί του σταφιδικού ζητήματος συζητήσεως, μολονότι θα ευρίσκοντο άλλοι, οίτινες θα κατηγόρουν αυτής επί αδρανεία. Τώρα αι κτηματίαι λαμβάνουσι καιρόν και θα θελήσωσι να εκφέρωσι την γνώμην των, αφού ταύτην απεκδέχεται και η Κυβέρνησις κατά την δήλωσιν του κ. πρωθυπουργού.
Εν τούτοις εγώ αφιέμενος την φροντίδα ταύτην εις εκείνους τους οποίους αμέσως ενδιαφέρει, έρχομαι εις ανάπτυξιν γνώμης, ήτις δεν πιστεύω να έχη διατυπωθή πρώτην ταύτην φοράν.
Είπεν η μεγάλη εκ βουλευτών επιτροπή ότι «ουδέ διενοήθη καν περί περιορισμού της παραγωγής» και ότι εύρεν άλλα μέσα προς βελτίωσιν της τύχης της σταφίδος και τα μέσα ταύτα ανέπτυξεν ο κ. εισηγητής. Μεταξύ των άλλων είναι και εκείνο της αφαιρέσεως εκ του όλου ποσού της παραγωγής του πλεονάσματος εις τιμάς λίαν εξευτελιστικάς προς οινοπνευματοποίησιν, ίνα ούτω ολιγοστεύουσα η όλη παραγωγή αποφέρη πωλουμένη εις το εξωτερικόν τιμάς ικανοποιητικάς εις τους κτηματίας και λοιπούς περί την σταφίδα ασχολουμένους.
Επρότεινε δηλ. επιτροπή, ίνα εκφρασθώ ουσιαστικώτερον, να καλλιεργή ο κτηματίας 30 στρέμματα, εκ τούτων ν’ απολαμβάνη 20 χιλ. σταφίδος και εκ των χιλιάδων τούτων να προσφέρη 5 ή 10 προς οινοπνευματοποίησιν εις εταιρίαν ή όπου δήποτε αλλού ορισθή, τας δε λοιπάς 10 ή 10 να πωλή εις το εξωτερικόν.
Μα την αλήθειαν, δεν γνωρίζω πώς σκέπτεται αυτή η μεγάλη επιτροπή, ουδέ πώς από τρίποδος αποφαίνεται γνώμην.
Διατί ο κτηματίας να καλλιεργή 30 στρέμματα και όχι 20 ή 15, εκ των οποίων ν’ απολαμβάνη τόσην σταφίδα, οίαν εν τη περιπτώσει ην δεικνύει η επιτροπή θα εξήγεν εις το εξωτερικόν, τα δε λοιπά στρέμματά του να τα εκριζώση και σπείρη σίτον ή όσπρια όπως και ο κ. Γεννάδιος γνωματεύει; Δεν θα είναι τούτο προτιμότερον και ικανοποιητικώτερον των πτωχών κτηματιών, οίτινες εργάζονται μόνον δια να πεινώσι; Θα συγκομίζωσι τότε τον σίτον προς συντήρησιν της οικογενείας των και το προς τον σκοπόν τούτον χρήμα θα μένη εν τω τόπω, ενώ τι δύνανται να πράξωσι, όταν θεσπισθή να αφαιρήται το πλεόνασμα;
Και το πλεόνασμα τούτο χρησιμοποιείται προς σκοπούς οι οποίοι δύνανται να έχωσι μεγάλην σπουδαιότητα εις το Κράτος, ουδεμίαν όμως ωφέλειαν εις την φθισιώσαν σταφιδοπαραγωγήν; Υπολογίσατε οία έξοδα απαιτεί η σταφίς σήμερον να ετοιμασθή προς πώλησιν, και κρίνατε αν ήνε δίκαιον αύτη να παρέχηται σχεδόν δωρεάν παρά των παραγωγών.
Το γνωρίζομεν, μια μεγάλη οινοπνευματική εταιρεία με κεφάλαιον 15 ή 20 εκατομμ. φρ. δύναται να πορίσηται μέγα κέρδος εις τε την σταφίδα και τους μετόχους της, αλλά μίαν τοιαύτην εταιρείαν την εμποδίζει να συστηθή, και να λαμβάνη αύτη προνομιακώς κατά χιλιάδα 20 δρ. ολιγώτερον την σταφίδα ή όσον πωλείται δια το εξωτερικόν, απέναντι ωρισμένων υπέρ της σταφίδος ενεργειών της, καθισταμένη ούτω ικανή να συναγωνίζηται τελεσφόρως προς τας λοιπάς του είδους τούτου εταιρείας και γνωρίση το ελλην. οινόπνευμα και τους οίνους εις τους αγνοούντας αυτά σήμερον; Αν περιορισθή η παραγωγή, θα γίνωνται μόνον 200 εκ των 300 εκατομ. και τούτων πάλιν 30-50 θα αγοράζη η, ως ανωτέρω είπομεν, εταιρεία, θα μένωσι δε μόνον 150-170 εκατομ. δια το εξωτερικόν και η ποσότης αύτη μόνη αρκεί να μας φέρη ελπίδας, πολλάς ελπίδας.
Κρέμεται απειλητική η πενία εκ των κεφαλών μας και μόνον ούτω δυνάμεθα να την αποσοβήσωμεν αμέσως. Και η υπολειπομένη, περισυνή εσοδεία θα τιμηθή και αύτη· ενώ σήμερον κινδυνεύει να μας δίδη πλείονα ωφέλειαν αν τη ρίψωμεν εις την θάλασσαν ή αν την φυλάσσωμεν εις τας αποθήκας.
Ας μελετηθή το ζήτημα τούτο παρά των αρμοδίων ωρίμως. Όχι μόνον απαγόρευσιν των φυτειών, αλλά και εκρίζωσιν μέρους των παλαιών κτημάτων απεκδέχεται ο κτηματίας σήμερον και τούτο ζητεί. Δεν θέλει να καλλιεργή σταφίδα αποφέρουσαν 300 λίτρας κατά στρέμμα, εξοδεύων δια ταύτην 40 ή 50 δρχ. δια να την αφαιρή ο νόμος ως πλεόνασμα, δεν δέχεται τοιούτόν τι. Ας ερωτηθή και θα είπη την γνώμην του. Μη ερωτάτε το εμπόριον, διότι τούτο έχει μείζον συμφέρον εκ της μεγάλης παραγωγής, μη ληφθώσιν υπ’ όψιν όλα τα μέτρα τα παρά εμπόρων προτεινόμενα, αλλ’ ας ακουσθή η φωνή του κτηματίου, του αγρότου, όστις τρέφει δια της εργασίας του και τους άλλους.
Και αν η εις το εξωτερικόν γνωριμία επεκταθή και η ζήτησις αυξήση, τις θα ευρεθή να εμποδίση νέαν φύτευσιν ή τις δεν θα θελήση και οι βράχοι της Ελλάδος να μη μεταβληθώσιν εις αμπελώνας; Ίσως τότε ευπροσωποτέρα η Ελλάς επιτύχη μείζονα ατέλειαν εις το προϊόν τούτο, ίσως, τις οίδε, αποκτήση πλείονα ή σήμερον την εύνοιαν της γης και πλουτήσωμεν τότε, αλλά αφού σήμερον αποθαίνωμεν εκ της πείνης, τι μέλλει ημίν περί της αύριον; Περιορίσατε λοιπόν την παραγωγήν, διότι τούτο μόνον θα μας σώση. Σκεφθήτε και αποφασίσατε, ίνα μη η εσχάτη πλάνη είναι χείρων της πρώτης.
Εν Πάτραις τη 17 Δ/βρίου 1893
Κτηματίας
