Προς το παρόν διεξάγεται δια των αντιθέτων τηλεγραφημάτων, τα οποία βλέπετε κατωτέρω. Αργότερον όμως δεν είναι απίθανον και αλλέως, δι’ όπλων ολιγώτερον ειρηνικών και μέσων βιαιοτέρων. Αι Πάτραι, τα Φιλιατρά, ο Πύργος, η Αχαΐα υπέρ της παρακρατήσεως. Η Κόρινθος, το Αίγιον, η Μεσσήνη κατά της παρακρατήσεως. Και δος του τηλεγραφήματα και δος του διαμαρτυρήσεις. Και δος του εκκλήσεις, και δος του απειλαί, ψηφίσματα, εκδρομαί σταφιδικαί. Την δ’ επανάστασιν αυτήν ποίος την εξήγειρεν; Η έλλειψις γνώμης εκ μέρους της κυβερνήσεως, ήτις, ευθύς εξ αρχής, εκφερομένη, δεν θα άφηνε τ’ αντίθετα συμφέροντα να παροξυνθούν τόσον και θα εμετρίαζε την μεταξύ αλλήλων αντίθεσιν, όχι δε ολιγώτερον και η έλλειψις ειλικρινείας εκ μέρους της κυβερνήσεως εις τας προς τους σταφιδικούς πληθυσμούς δηλώσεις της.
Αλλά πώς να μην εξεγερθούν ούτοι, αφού και αυτήν την έτοιμον μετά της Ρωσσίας σύμβασιν, την οποίαν κατόπιν κοπιωδεστάτων διαπραγματεύσεων είχε συνομολογήσει η άχρους κυβέρνησις, κατώρθωσεν ο κ. Δηλιγιάννης σχεδόν να ματαιώση; Πώς να μην ακούεται πανταχόθεν η κραυγή της απελπισίας και πώς να μην εγείρωνται πολύηχοι αι διαμαρτυρίαι των πεινώντων στομάχων;
Και νομίζει ο κ. Δηλιγιάννης, ότι προπαρασκευάσας την φοβεράν ταύτην εξέγερσιν ολοκλήρων πληθυσμών, εξέγερσιν κατά του πεπρωμένου, εξέγερσιν κατά των ατυχιών, εξέγερσιν – το φοβερώτερον! – κατ’ αλλήλων, ημπορεί να γλυτώση; Ημπορεί να παραμείνη κυβέρνησις; Ημπορεί να εξακολουθήση διοικών; Δεν βλέπει λοιπόν, ότι του εξέφυγαν τα ηνία από τας χείρας, ότι, όπως εχαρακτηρίσθη ευφυώς, η κυβέρνησις έπαθε κινητικήν αταξίαν, και ότι αυτή η ιδέα της εξουσίας ήρχισε παραλύουσα, από τα άκρα κατ’ αρχάς, με σταθεράν πρόοδον προς το κέντρον;
Το παλίμβουλον του χαρακτήρος του, η έλλειψις οιασδήποτε πεποιθήσεως και η ακροβατική πολιτική, την οποίαν ενόμισεν ότι ηδύνατο να εγκαινίση, ήναψαν πυρκαϊάν, η οποία θα βαίνη αυξάνουσα. Εάν η ευμήχανος δημαγωγία του δεν επινοήση τίποτε προς κατάσβεσιν του πυρός, η ξυλίνη κυβέρνησίς του – ας το ενθυμηθή! – πολύ γρήγορα θα γείνη παρανάλωμα των φλογών, αι οποίαι υψώθησαν από του ενός άκρου της Πελοποννήσου εις το άλλο.
ΤΙ ΖΗΤΕΙ ΤΟ ΑΙΓΙΟΝ
(Ειδικού απεσταλμένου του «Άστεως»)
ΑΙΓΙΟΝ, 5 Ιουλίου
Δεν είναι απολύτως όλον το Αίγιον αντιπαρακρατητικόν. Η πλειονότης των κατοίκων είναι κεκηρυγμένη λυσσωδώς κατά της παρακρατήσεως, ην δεν διστάζουν ν’ αποκαλούν ληστείαν και μέτρον αρπακτικόν. Η μεγάλη σταφιδική τάξις αποστέργει την παρακράτησιν. Ούτε θέλει καν ν’ ακούση περί αυτής, μ’ όλον τον μεταμφιεσμόν, μεθ’ ου παρουσιάσθη εις την Βουλήν.
Παρακράτησις αρπακτική, δημευτική των περιουσιών μας είναι, μας έλεγε χθες ο δημοτικός άρχων του Αιγίου. Τι εισφορά και εισφορά. Εγώ ούτε με την νέαν της ονομασίαν δεν στέργω να την αποκαλέσω, ειμή μόνον μετημφιεσμένην παρακράτησιν.
Εναντίον του προστατευτικού τούτου μέτρου είναι οι Αιγιείς, ως ηδυνήθην ν’ αντιληφθώ εκ μακρών συζητήσεων μετά πλείστων εγκρίτων του τόπου σταφιδοκτημόνων, ένεκα λόγων, ουχί βεβαίως ανισχύρων να πείσωσι πάντα περί του δικαίου των Αιγιέων.
Η παραγωγή της στενής λωρίδος, της μικράς σταφιδοπαραγωγού πεδιάδος της Αιγιαλείας, παράγει ελάχιστον ποσόν προϊόντος. Οι κτηματίαι του Αιγίου καταβάλλουν πάσαν φροντίδα, ίνα περιποιούνται τον σταφιδοκαρπόν των και να τον καθιστώσι περιζήτητον, όπως είναι εις τας ξένας αγοράς. Έχουν λοιπόν αφ’ ενός μικράν την παραγωγήν και εκλεκτήν την ποιότητα· δια τούτο και τους πωλητάς δεν αναζητούσι μετά δυσχερείας, ως συμβαίνει εις τας λοιπάς σταφιδοφόρους επαρχίας.
Είναι κεκηρυγμένη η πλειονότης των Αιγιέων κατά του προστατευτικού μέτρου, διότι δεν ελπίζουσιν εις αφθονωτέραν παραγωγήν, εάν υπερτιμηθή ποτε το προϊόν γενικώς. Εκτάσεις προς εμφύτευσιν δεν έχουν. Η πεδιάς της Αιγιαλείας είναι υπερπλήρης σταφιδαμπέλων και αυτοί έτι οι πρόποδες των πέριξ ορέων των στεφόντων την επιμήκη πεδιάδα είναι πλήρεις φυτειών. Όπου εύρον γην γόνιμον και πρόσφορον δια την καλλιέργειαν δεν δύνανται να προχωρήσουν εις νέας φυτείας. Πανταχού πέριξ θάλλει η σταφιδάμπελος.
Ημείς, λέγουν, αρκούμεθα εις τα υπάρχοντα. Δεν έχομεν να καλλιεργήσωμεν άλλας γαίας πλέον. Οι Ηλείοι μάς κατέστρεψαν, οίτινες ανά παν έτος εξαπλώνουν καταπληκτικώς τας φυτείας των και η εξάπλωσις αύτη επέφερε την άφθονον παραγωγήν, απόρροια της οποίας ην ο εξευτελισμός των τιμών των σταφίδων. Αι γαίαι μας, λέγουν, δεν είναι τόσω πλούσιαι και πρόσφοροι εις αφθονίαν παραγωγής. Και αι δαπάναι μας δια την καλλιέργειαν ανώτεραι. Δεν απολαμβάνομεν ίσον ποσόν εξ εκάστου στρέμματος γης, όπως απολαμβάνουν οι γείτονές μας Πατρείς και Ηλείοι. Έχομεν δ’ εις επίμετρον και το νόβελο.
Οι λόγοι ούτοι συντελούσιν, ώστε η πλειονότης των κατοίκων της Αιγιαλείας να αποστέργη τα προστατευτικά υπέρ της σταφίδος μέτρα. Θέλουν την απόλυτον ελευθερίαν της εμπορίας των προϊόντων. Δεν ακολουθούν το προστατευτικόν σύστημα των Γάλλων. Είναι σύμφωνοι με τους Άγγλους λύσαντας τα δεσμά του εμπορίου, δια της ελευθερίας και της καθαιρέσεως των προστατευτικών μέσων.
Αλλ’ οι Αιγιείς, οι εμπορευόμενοι την σταφίδα όλοι σχεδόν, δεν βλέπουν με κακόν όμμα τα σχεδιαζόμενα προστατευτικά μέτρα υπέρ της σταφίδος. Και εκ των σταφιδοκτημόνων ουκ ολίγοι δεν θεωρούν ταύτα ως καταστρεπτικά απολύτως. Δεν τολμούν όμως, ως αντελήφθην, να κηρυχθώσιν υπέρ αυτών φοβούμενοι την μήνιν του λαού, περιβαλόντος τα προτεινόμενα μέτρα, με ακατανόητον και τερατώδη ληστρικόν μανδύαν, τον οποίον προσπαθεί εν τη οργή του να καταξεσχίση.
Αναγνωρίζοντας οι συνετώτεροι εκ των Αιγιέων, σταφιδοκτηματιών μάλιστα, σταφιδικήν κρίσιν έστω και μικροτέραν και ηπιωτέραν εν τω τόπω των, φρονούσιν ότι υπάρχει ανάγκη λήψεως μέτρων τινών προς παρακώλυσιν της αναπτύξεως της μικράς εισέτι κρίσεως.
Της εισφοράς δεν είναι πολέμιοι οι ούτω φρονίμως σκεπτόμενοι και μη παρασυρόμενοι εκ των κωδωνοκρουσιών και των πρώτων εντυπώσεων του ακατανοήτου λαϊκού θορύβου. Συμφωνούσιν εις την λήψιν μέτρου προστατευτικού, ως τοιούτο δε νομίζουσι καταλληλότερον την εισφοράν.
Δεν στέργουν όμως να υπαχθώσιν εις τον γενικόν κανόνα των σταφιδοφόρων επαρχιών. Θέλουν την καταβολήν της εισφοράς κατ’ αναλογίαν. Εάν ο Πατρεύς ή ο Ηλείος καταβάλλη 20%, ο Αιγιεύς να καταβάλη το ήμισυ ή και ολιγώτερον, βασιζόμενος εις την μικράν παραγωγήν του τόπου του και εις τας μεγάλας της καλλιεργείας και περιποιήσεως του προϊόντος δαπάνας του.
Ζητούσι προνόμια εξαιρετικά δια το Αίγιον. Και ίσως δεν ευρίσκονται εν τω αδίκω.
Η πλάστιγξ του δικαίου και της κοινοτέρας λογικής κλίνει υπέρ των σκέψεών των.
Παράγομεν ολιγώτερον στρεμματικώς προϊόν, λέγουν και ολιγώτερον πρέπει να συνεισφέρωμεν. Οι κριτικώτεροι και νηφαλιώτεροι ούτω σκέπτονται. Την κατ’ αναλογίαν εισφοράν επιζητούν, ως μοι εξεφράσθησαν πολλοί εκ των εγκρίτων του τόπου.
Οι επαναστατικοί, οι θορυβωδώς ανυψώσαντες την ερυθράν σημαίαν της αντιπαρακρατήσεως, δεν αποτελούσι την πλειονότητα. Οι των άκρων είναι ολίγοι. Ίσως όλοι να είναι απολύτως αντιπαρακρατητικοί και ήδη βλέποντες, ότι η επιψήφισις του νομοσχεδίου είναι σχεδόν γεγονός, να υπέκυψαν άκοντες εις την γνώμην της πλειονότητος και να προσπαθούν να εξασφαλίσουν υπέρ αυτών τουλάχιστον το πολύτιμον προνόμιον της κατ’ αναλογίαν εισφοράς, ήτις, εάν επιτευχθή, θα καθησυχάση τα τεταραγμένα όντως ήδη πνεύματα και θα συντελέση εις την διάλυσιν των καλυπτόντων τον αιγιαλειακόν ορίζοντα επαναστατικών νεφυδρίων.
Η κατ’ αναλογίαν εισφορά, φρονώ, ότι θα είναι ανεκτή εν Αιγίω, ίνα μη είπω, ότι παρ’ όλων θα θεωρηθή ως ευεργετική δια τον τόπον, αν και πλείστοι ευ φρονούντες πολίται ως τοιαύτην την χαρακτηρίζουσιν ευλόγως.
Timon
