Κύριε Διευθυντά της «Ακροπόλεως».
Εν τω προχθεσινώ φύλλω της φίλης «Ακροπόλεως», μοι απευθύνονται ερωτήσεις τινές, εις ας επιτρέψατέ μοι, παρακαλώ, ν’ απαντήσω.
Ο κ. Γεννάδιος έγραψεν ότι οι καλλιεργούντες δια παραστάτου και πληρονομένων ημερομισθίων δαπανώσι δραχμάς εξήκοντα κατά στρέμμα, οι δε άνευ παραστάτου και μισθίων εργατών, δραχμάς δέκα· μέσος όρος των δύο αυτών αριθμών είναι δραχμαί 35, αυτό δε και ουδέν πλέον έγραψα εγώ. Λοιπόν, καθ’ ας έχω πληροφορίας αμφότεροι οι υπολογισμοί ούτοι του κ. Γενναδίου εισίν ανακριβείς. Και πρώτον οι καλλιεργούντες δια παραστάτου και πληρονομένων ημερομισθίων δαπανώσι:
Δρ.
Δι’ αναλογία αξίας αξινών και ετήσιαν επισκευήν κατά στρέμμα 1
Δια περιλάκωσιν (ξελάκωμα) δύο ημερομίσθια συν τω οίνω 1
Δια κλαδοκαθάρισμα 2 ημερομίσθια 6
Δια ξεκλημάτισμα 1
Δια σκάψιμον 3 ημερομίσθια 9
Δια φούρκας, κίπερην και φουρκόδεμα 10
Δια σκάλισμα 2 ημερομίσθια 6
Δια βλαστοκοπήν και ξεφύλλωμα 2
Δια χαραγήν 4
Δια θείον οκάδες 10 κατά στρέμ. α. 30 λ. 3
Δια θειώσεις (2 και ενίοτε 4 και 4) 1
Δια έξοδα συγκομιδής, ήτοι παρασκευήν αλωνίων, βοείαν κόπρον, κοφφίνους, πινακωτάς, ή πανιά, τρύγον, αποξήρανσιν, καθάρισμα (μακινάρισμα), μεταφοράν εκ του κτήματος εις την αγοράν κτλ. κατά στρέμμα 25
Δι’ επιστασίαν (παραστάτου 80 σ.δ. 800) 10
Δια δημοτικούς φόρους 3
Δια λιπάσματα (ανά πενταετίαν) κατ’ έτος 10
Το όλον κατά στρέμμα δρ. 97
Οι δε αυτοπροσώπως και άνευ υπολογισμού της ιδίας των εργασίας
Δρ.
Δι’ αξίνας και επισκευήν αυτών κατά στ. 1
Δια φούρκας και κίπερην 5
Δια θείον οκάδες 10 κατά στ. α. 30 λ. 3
Δια δικαιώματος αγροφύλακος 1
Δια κόπρον και κοφφίνους 4
Δια πινακωτάς ή πανιά 3
Δια μακινάρισμα 1
Δια μεταφοράν του καρπού εκ του κτήμ. 3
Δια δημοτικούς φόρους 3
Δια γενικήν καλλιέργειαν δι’ ην μίσθιος εργασία εστίν απαραίτητος 10
Το όλον κατά στρέμμα δρ. 34
Αυταί εισιν αι δαπάναι, με ημερομίσθια πολύ μέτρια, 3 δρχ. λ.χ. δια σκάψιμον κλπ. και ουχί ως τα των τελευταίων ετών, ότε επληρώθησαν και μέχρις 7 δραχμών δια το σκάψιμον και σκάλισμα και μέχρι 10 δια το χαράκωμα. Σημειωτέον ότι τα της συγκομιδής έξοδα αυξάνουν, αν επέλθουν κατ’ αυτήν βροχαί. Τας πληροφορίας έλαβον παρά πολλών κτηματιών, Πατρινών, Αιγιέων και Ηλείων, και ιδίως παρά του κ. Αντωνίου Γαλανοπούλου καλλιεργούντος υπερπεντακόσια στρέμματα, παρά των αδελφών Γεωργακοπούλων, καλλιεργούντων πλέον των 600, παρά του ιατρού κ. Θεοφίλου, παρά του δικηγόρου κ. Δ. Αντωπούλου, παρά του κ. Θ. Τσατσώνη, και πολλών άλλων, απάντων πεπειραμένων σταφιδοκτημόνων.
Η εφετεινή παραγωγή πιστεύεται κοινώς ότι δεν θα φθάση τας 180.000 τόννων· πόσον θα είναι ελάσσων, δεν δύναταί τις να ορίση. Εξήχθησαν μέχρι σήμερον 110.000 και ο εν Ελλάδι απομένων καρπός υπολογίζεται εις 60-65.000 μετά των λειψάνων της εσοδείας 1982 εκ τόννων 2.000. Το της περυσινής εσοδείας περίσσευμα δεν ήτο βεβαίως τριάκοντα χιλιάδων, ούτε δέκα, ούτε πέντε, διότι περίσσευμα δεν υπήρχε.
Αποθέματα μένουσι πάντοτε εν ταις αγοραίς της καταναλώσεως, εσχάτως δε και εν Ελλάδι, εις το τέλος εκάστης περιόδου. Εις το τέλος της τελευταίας εν συγκρίσει προς την προ αυτής υπήρχον τη 19/31 Αυγούστου
1893 1892
Εν τω Ην. Βασιλείω τόν. 7.780 6.555
Εν Ελλάδι περίπου τόν. 2.000 8.000
Εν Γαλλία τόν. 7.000 8.000
Εν Αμερική τόν. 500 200
Εν Γερμανία και λοιπή Ευρώπη τόν. 1.000 500
Το όλον τόν. 18.280 23.255
Ώστε φέτος τ’ αποθέματα ήσαν κατά 5.000 τόννους ολιγώτερα ή πέρυσι, και συνεπώς περίσσευμα δεν υπήρχεν. Εν τέλει ο κ. Γεννάδιος έγραφεν, αν καλώς ενθυμούμαι, ότι εις το τέλος της παρούσης περιόδου θα έχωμεν επαρκές ποσόν δια την κατανάλωσιν της επομένης και την εσοδείαν του 1894 ανέπαφον, εγώ δε ημφισβήτησα την επάρκειαν των αποθεμάτων. Ουδέποτε διήλθε του νου μου ν’ αποδώσω τω κ. Γενναδίω γνώμας και αριθμούς μη ιδικούς του, και αν τι τοιούτο συνέβη, ειμί πρόθυμος εις επανόρθωσιν.
Πάτραι 23 Δεκεμβρίου 1893
Διατελώ κλπ.
Θεόδ. Α. Βουρλούμης