Κύριε Διευθυντά της «Ακροπόλεως»
Τα περί σταφίδος άρθρα σας αναγιγνώσκονται μετ’ ενδιαφέροντος εν ταις δεινώς σήμερον πασχούσαις σταφιδοφόροις επαρχίαις, και προκαλούσι σχόλια ων, επιτρέψατέ μοι, παρακαλώ, να γίνω η ηχώ.
Την γνώμην υμών ότι περί του αμέσου παρόντος ουδέν μέτρον είναι δυνατόν να ληφθή υπό της Κυβερνήσεως και της Βουλής, δεν συμμερίζονται οι μελετήσαντες το ζήτημα εξ όλων αυτού των απόψεων. Την γνώμην αυτήν βασίζετε επί των αριθμών του κ. Γενναδίου, αλλ’ οι αριθμοί ούτοί εισιν εν τοις πλείστοις ανακριβείς και αυθαίρετοι. Δεν είναι, λόγου χάριν, ακριβές ότι η δαπάνη της καλλιεργείας κατά μέσον όρον ανέρχεται εις 35 δραχμάς κατά στρέμμα ούτε η παραγωγή εις 700 λίτρας. Δεν είναι βέβαιον ότι η παραγωγή του ενεστώτος έτους ανήλθεν εις Τ. 185.000, ούτε ότι το περίσσευμα του παρελθόντος ήτο 30.000. Παρακαταθήκαι μένουσι κατ’ έτος εις τας αγοράς της καταναλώσεως, φέτος δε δεν ήσαν βαρύτεραι των του παρελθόντος έτους, αλλ’ ελαφρότεραι. Η παραγωγή κατά τους παρόντας υπολογισμούς δεν θα φθάση τας 180.000 τόννων, η δε κατανάλωσις θα υπερβή τας 110 χιλ. Εν μόνω τω Ηνωμένω Βασιλείω, κατά τους 11 πρώτους του 1893 μήνας, ελήφθησαν 9.000 τόννοι δι’ εσωτερικήν κατανάλωσιν πλέον των κατά την αυτήν χρονικήν περίοδον του 1892. Δια τας Κάτω Χώρας, την Γερμανίαν και την Αμερικήν εφορτώθη έως τώρα σταφίς πλειοτέρα ή καθ’ άπασαν την περίοδο 1892-93, σταφίς δ’ απεστάλη φέτος, εν ασημάντοις βεβαίως ποσότητι, και εις χώρας εις ας ουδέποτε απεστάλη άλλοτε.
Δεν θα ευρεθώμεν λοιπόν το ερχόμενον έτος «με περίσσευμα επαρκές δια την κατανάλωσιν 1894-1895». Θα ευρεθώμεν όμως με περίσσευμα τοιούτον, ώστε να μη δυνάμεθα να ελπίζωμεν δια την εσοδείαν του 1894 κρείττονα τύχην της του 1893. Δια να μετριάσωμεν λοιπόν το περίσσευμα, και βελτιώσωμεν την τύχην και της παρούσης εσοδείας και της διαδόχου αυτής, επροτείναμεν τα μέτρα τα οποία υμείς καταδικάζετε. Το συμπέρασμα και του κ. Γενναδίου και υμών είναι ότι η θεραπεία θα επέλθη αφ’ εαυτής δια της μειώσεως της παραγωγής. Εις τούτο είμεθα σύμφωνοι· ανελογίσθητε όμως ο κ. Γεννάδιος και υμείς, δια μέσου ποίων συμφορών θα φθάσωμεν εις αυτό το αποτέλεσμα; Εσκέφθητε ότι η μείωσις της παραγωγής σημαίνει καταστροφήν ιδιωτικών περιουσιών, στερήσεις, πείναν, ταραχάς, εγκλήματα; Ανελογίσθητε ότι η μείωσις σημαίνει ελάττωσιν εθνικού πλούτου, κατάπτωσιν δημοσίων εισπράξεων, βαραθρώδη ελλείμματα προϋπολογισμού; Και όταν δια του φυσικού νόμου της επιζήσεως των κρειττόνων (survival of the fittest) φθάσωμεν εις την μακαρίαν εποχήν της παραγωγής μόνον 110 χιλιάδων τόνων, όσους σήμερον η κατανάλωσις χρειάζεται, η κατανάλωσις, επεκτεινομένη εν τω μεταξύ, θα χρειάζεται 150.000. Πού θα εύρωμεν τας 40.000; Αι σταφιδάμπελοι δεν φυτρώνουν ως αμανίται· αλλ’ αν καταστραφώσιν εκ νέου υπό της φυλλοξήρας αι γαλλικαί άμπελοι; Αν καταστραφώσιν αι ισπανικαί, αι ιταλικαί; Ανισορροπίαν λοιπόν πάλιν· ανεπάρκεια της παραγωγής· υπερτίμησις· νέαι φυτείαι· επαύξησις της παραγωγής και νέα κρίσις ως την παρούσαν· ιδού η μακρά Βίστα των οπαδών του “laisser faire”.
Αλλ’ ημείς έχομεν άλλο ιατρικόν. Ημείς φρονούμεν ότι ο ασθενής έχει ανάγκην τονικών και ουχί ακρωτηριασμού. Καθ’ ημάς δεν πάσχει εκ γαγγραίνη, αλλ’ εξ αναιμίας. Έχει ανάγκην προσωρινής ενισχύσεως, ήτις δύναται να σώση ου μόνον την ζωήν, αλλά και όλα του τα μέλη, να ζημιώση δε κανένα. Προς απόδειξιν αυτού μας του ισχυρισμού, παραδεχόμεθα προς στιγμήν και αυτούς τους αριθμούς σας. Παραδεχόμεθα ότι θ’ αφαιρέσωμεν από τον παραγωγόν, εκ των 2.100 λιτρών, παραγωγής τριών στρεμμάτων, οίτινες τω κοστίζουν δρ. 180, τας 1.050 λίτρας· τας άλλας 1.050 δεν θα πωλήση προς 100 δραχμάς την χιλιάδα, ως φρονείτε, θα τας πωλήση προς 200 και πλέον, διότι ουδέποτε, και η κατωτάτη αυτή ποιότης, επωλήθη κατά μέσον όρον κάτω των 200 οσάκις δεν υπήρχε πλεόνασμα· (1880, 1882, 1885, 1886, 1887, 1890), πωλών δε προς διακοσίας, θα εισπράξη δραχμάς 210 αίτινες καλύπτουν τα έξοδα παραγωγής του όλου, και αφίνουν πλεόνασμα 30 δραχμάς και 1.050 λίτρας σταφίδα· αυτά κατά ιδικούς σας υπολογισμούς· κατά τους ιδικούς μας όμως δεν θα πωλήση τας 1.050, αλλά τας 1.500 προς 200 δραχμάς, και θα εισπράξη 300, τας δε 600 λίτρας, αίτινες θα τω αφαιρεθώσι, δεν θα πωλήση προς 30, αλλά προς 60 και ίσως προς 100.
Οι ενώπιον της μεγάλης επιτροπής κληθέντες οινοπνευματοποιοί, είπον 30, διότι ηρωτήθησαν επί τίνι τιμή αγοράζοντες την σταφίδα δύνανται να συναγωνισθώσιν, εν ξέναις αγοραίς, προς τα εξ άλλων υλών οινοπνεύματα· αλλά το εκ σταφίδος οινόπνευμα δεν θα πωληθή ως τοιούτον, αλλά θα χρησιμεύση ως βάσις κατασκευής ποτών πολυτίμων, ως το κονιάκ, το ρούμι κλπ., και συνεπώς θα πωληθή εις τιμάς ανωτέρας των εξ άλλων υλών παραγομένων. Εκτός τούτου μη η σταφίς δύναται να χρησιμοποιηθή μόνον εις παραγωγήν οινοπνεύματος; Ιδού ότι ήρξατο χρησιμοποιουμένη εις παραγωγήν χαλβά, αυτή δε η βιομηχανία, επεκτεινομένη, δύναται ν’ απορροφήση πλέον των 10.000 τόννων κατ’ έτος, η δε οινοπνευματοποιία, ουχί 10 ή 20.000, αλλ’ ολόκληρον το πλεόνασμα. Η σταφίς είναι, ως πρώτη ύλη, πολύτιμος, και αγνοούμεν ακόμη εις πόσας χρήσεις δύναται να μεταχειρισθή αυτήν η βιομηχανία, αν τη παραχωρηθή επί σειρά ετών εις χαμηλήν, και οπωσούν σταθεράν τιμήν. Επανέρχομαι εις τα παραδείγματά σας: Γράφετε ότι πωλών ο παραγωγός των 2.100 λιτρών με τα σημερινάς τιμάς θα πάρη 105 δραχμάς. Όχι, δεν θα πάρη τόσας, διότι δεν θα πωλήση και τας 2.100 λίτρας· θα πωλήση ολιγωτέρας· θα τω μείνη πάντοτε το πλεόνασμα· θα πωλήση μόνον τας 1.050 προς 50 αντί να τας πωλήση προς 200, και θα πάρη μόνον 52 ½ δρ., θα τω μείνη δε και το περίσσευμα δια την (καθ’ ημάς) μίαν δραχμήν την χιλιάδα ή την θάλασσαν.
Ιδού τινες εκ των λόγων των συνηγορούντων υπέρ της εφαρμογής του παρ’ ημών προτεινομένου μέτρου. Ομιλείτε περί της δαπάνης προς παραγωγήν του αφαιρεθησομένου. Αλλά μη δεν υφίσταται αυτήν σήμερον; «Ας εκριζώση την σταφιδάμπελον να σπείρη σίτον» θα είπητε υμείς· «δεν θα το κάμη», σας αποκρίνομαι εγώ· α) διότι δεν του βαστά η καρδιά· την σταφιδάμπελον είδεν ο κτηματίας αναπτυσσομένην, μεθ’ όσης και τα τέκνα του στοργής και υπερηφανίας και είναι προσκεκολλημένος εις αυτήν, β) Διότι παρά το πλείστον την έχει χρεωμένην και ενυπόθηκον, και δεν δύναται να εγγίξη ούτε κλήμα.
Με κατακρίνετε, διότι δεν υποστηρίζω το μονοπώλιον του κ. Ξένου. Αλλά το μονοπώλιον το έχομεν, μας το έδωκεν η φύσις· μη η Κορινθιακή σταφίς παράγεται αλλαχού; Αν δεν υπήρχε το φυσικόν αυτό μονοπώλιον, και υπεστήριζον ό,τι υποστηρίζω, θα ήμην δια το φρενοκομείον. Τα μέτρα τα οποία προτείνω δικαιολογεί η ιδιάζουσα θέσις του προϊόντος ημών, όντως πολυτίμου μονοπωλίου, και αγαγόντος ημάς εις καταστροφήν, μόνον διότι δεν έγνωμεν εγκαίρως να κανονίσωμεν την προσφοράν του. Της παραγωγής ο κανονισμός είναι ανέφικτος· εφικτός όμως είναι ο κανονισμός της εξαγωγής, καθ’ ον τρόπον υπεδείξαμεν δι’ υπομνημάτων, και διετυπώσαμεν εν νομοσχεδίοις υποβληθείσι προς την Κυβέρνησιν.
Τα πλεονεκτήματα των αφαιρέσεων του πλεονάσματος είναι τα επόμενα.
α) Βελτίωσις της ποιότητος της εξαγομένης σταφίδος.
β) Διάσωσις της περιουσίας των σταφιδοκτημόνων από βεβαίας καταστροφής.
γ) Αποφυγή δεινής κοινωνικής κρίσεως, ης αι συνέπειαι ανυπολόγιστοι.
δ) Δημιουργία πλουτοφόρου βιομηχανίας εν τη χώρα δια του πλεονάσματος.
Αφήνω εις τους αντιφρονούντες και αντιδρώντες να είπωσι ποία τα μειονεκτήματα αυτού και τι προτείνουσιν αυτοί. Η σταύρωσις των χειρών και η ανάθεσις των ελπίδων εις την φυσικήν εξέλιξιν των πραγμάτων δεν είναι λύσις ανταξία του κινδύνου. Υποστηρίζοντες το σύστημα ημών, δεν παύομεν να συνηγορώμεν, και υπέρ των, καθ’ υμάς, εμβαλωτικών μέσων ως αι συμβάσεις και η προς επέκτασιν της καταναλώσεως προπαγάνδα, πρώτοι δε απηυθύναμεν προς τον πρώην πρωθυπουργόν αναφοράν περί δραστηρίων ενεργειών εν Σκανδιναυία. Αλλ’ άνευ του συστήματος ημών, ανωφελής η προς επέκτασιν της καταναλώσεως ενέργεια, διότι όταν αύτη τελεσφορήση, δεν θα έχωμεν σταφίδα επαρκή ούτε δια τους σημερινούς καταναλωτάς μας.
Οοι από ετών μελετώντες το σύστημα αυτό, κύριε Διευθυντά, επείσθησαν ότι μόνον εν τη αφαιρέσει του πλεονάσματος έγκειται η σωτηρία, ελπίζουσι δε ότι εν τη υπέρ του τόπου μερίμνη σας και τω πατριωτισμώ μας θα υποστηρίξητε δια της πανισχύρου εφημερίδος σας την εφαρμογήν του συστήματος αυτού, βέβαιος ότι προσφέρετε μίαν έτι, προς ταις άλλαις προς την πατρίδα πολυτίμοις υπηρεσίαις της εφημερίδος σας.
Εν Πάτραις, 17 Δεκεμβρίου 1893
Διατελώ κλπ.
Θ.Α. Βουρλούμης
