Ο νομάρχης Κεφαλληνίας, συμμορφούμενος προς την εγκύκλιον του υπουργείου, απέστειλε χθες εις τον υπουργόν των Εσωτερικών κ. Ράλλην εκτενή έκθεσιν περί της σταφιδικής κρίσεως επί τη βάσει γνωμών των σταφιδοπαραγωγών και των σταφιδεμπόρων του νομού του, ους εκάλεσε προς συζήτησιν εις το νομαρχιακόν κατάστημα. Η κρίσις του σταφιδικού προϊόντος, λέγει ο κ. Νομάρχης εν τη εκθέσει του, επεξετάθη βεβαίως και εν Κεφαλληνία και εις τρόπον απειλήσαντα το τε εμπόριον της σταφίδας και την εν τω μέλλοντι τύχην αυτής, αλλ’ εις βαθμόν ήττονα ή εν τοις σταφιδοφόροις μέρεσι της λοιπής Ελλάδος και μη διακινδυνεύοντα την καθολικήν τύχην των κτημάτων της νήσου. Τούτο δε δια δύο λόγους· πρώτον καθότι «το πλείστον του παραγομένου ενταύθα σταφιδοκάρπου εξάγεται εις Ολλανδίαν», όπου η ζήτησις δεν ηλαττώθη παρά προσωρινώς προς επίτευξιν τιμών συμφερωτέρων από τους αγοραστάς, δεν επηρεάσθη δε υπό της εν Γαλλία αζητησίας, όπου δεν εξάγονται ή ελάχισται μερίδες, επομένως το πράγμα δεν εξηυτελίσθη εις ον βαθμόν εν Πελοποννήσω. Τούτο δε προκύπτει και εκ των τιμών εις ας εγένοντο αι μέχρι τούδε αγοραπωλησίαι διακυμανθείσαι μεταξύ 105 και 125 δραχμών και μη κατελθούσαι κατά μέσον όρον κάτω των 110 δραχμών κατά χιλιάδα, αν και η ποιότης του πράγματος είναι κατωτέρα του κόλπου και εκ του ότι επ’ εσχάτων κατέφθασαν ενταύθα και μερίδες καλλίτεραι της Πελοποννήσου ζητούσαι αγοραστάς εις αυτάς τας τιμάς συμφερωτέρας θεωρουμένας των επιτυγχανομένων εις τα εκεί αγοράς. Δεύτερον δε διότι οι ενταύθα σταφιδοπαραγωγοί κατά το πλείστον δεν περιορίζονται εις την καλλιέργειαν του προϊόντος τούτου μόνον, και επομένως δεν εξαρτώσι την τύχη των αποκλειστικώς εκ της εμπορικής τύχης αυτού, αλλ’ επιδίδονται και εις την καλλιέργειαν της αμπέλου και της ελαίας. Το παράδειγμα δε αυτών τούτο, νομίζει ο κ. Νομάρχης ότι πρόκειται αξιομίμητον εις τους ιδιοκτήτας της Πελοποννήσου, οίτινες εξ απληστίας αποκλειστικώς αφωσιώθησαν εις την σταφιδοπαραγωγήν και άξιον όπως προβληθή και συντόνως συστηθή αυτοίς, αν όχι επιβληθή υπό της κυβερνήσεως.
Η κυριαρχούσα ιδέα κατά την συνέλευσιν των σταφιδοπαραγωγών και των σταφιδεμπόρων Κεφαλληνίας εις το νομαρχιακόν κατάστημα ην ότι προς αντίκρουσιν μεν άμεσον της κρίσεως εφέτος ουδέν δύναται γενέσθαι, προς πρόληψιν δε αυτής εν τω μέλλοντι ολίγα εκ κυβερνητικής αμέσου αντιλήψεως και πρωτοβουλίας. Άπαντες σχεδόν απέκλιναν εις την ελπίδα ότι εν τω εφετεινώ κακώ έγκειται η εν τω μέλλοντι σωτηρία και όλοι σχεδόν απεδέχθησαν ότι η κρίσις έσται παροδική, όπως υπήρξαν και άλλαι προ αυτής παροδικαί, αίτινες δεν ίσχυσαν ουδέ την τεραστίαν αύξησιν της παραγωγής να εμποδίσωσι, κατ’ αντίστροφον δε λόγον εις την επέκτασιν του εμπορίου της σταφίδος και το άνοιγμα άλλων αγορών καταναλώσεως συνετέλεσαν.
Η ευθηνία του πράγματος θα επιφέρη νέας ζητήσεις, θα ανοίξη νέους ορίζοντες εις την κατανάλωσιν και η κερδοσκοπία και η φυσική τάσις του εμπορίου θα συντελέση προς τούτο λεληθότως άνευ πυρετωδών και βεβιασμένων κυβερνητικών και λογιστικών μέτρων, ων δυσχερής η εφαρμογή. Συμπέρασμα δε της ελευθεριαζούσης γνώμη των Κεφαλληνίων σταφιδοπαραγωγών και εμπόρων είναι η καταδίκη των εν τω τύπω προβληθέντων διαφόρων σχεδίων περί περιορισμού του ποσού του εις το εμπόριον παραδιδομένου πράγματος, πολύ δε πλειότερον των περί περιορισμού της παραγωγής. Το τελευταίον τούτο μέτρον άπασα σχεδόν ομοθύμως η συνέλευσις κατεδίκασεν ως περιορισμόν της ιδιοκτησίας και άνευ πρακτικής εφαρμογής. Τοιαύται περίπου είναι αι εξενεχθείσαι γνώμαι εν τη συνελεύσει των Κεφαλλήνων σταφιδεμπόρων και σταφιδοπαραγωγών, αίτινες περιέχονται εν τη εκθέσει του νομάρχου Κεφαλληνίας και ας μελετά ήδη ο κ. υπουργός.