Και η γνώμη ενός αγρότου εκ Λεχαινών, του Ιω. Κυριακοπούλου Ζωγράφου. Και πρώτον απολογία ως προς την αύξησιν της παραγωγής. Ημείς οι παραγωγοί – λέγει – εφροντίσαμεν να εξαγάγωμεν τον θησαυρόν εκ των εγκάτων της γης και να τον φέρωμεν εις την επιφάνειαν, άνευ δε της σταφίδος η Ελλάς θα κατοικείτο από βαρβάρους, ποιμένας και χοιροβοσκούς. Δυστυχώς όμως δεν επροστάτευσαν το προϊόν αυτό αι κατά καιρούς κυβερνήσεις. Αφ’ ετέρου δε οι ασυνειδήτως αυτήν εμπορευόμενοι, και προ πάντων οι λεγόμενοι σαραγιάντηδες συνετέλεσαν αυτοί προ πάντων εις τον εξευτελισμόν των τιμών δια των προπωλήσεων. «Εμείς έχομεν τον καρπόν εις τα κλίματα και αυτοί τον προπωλούν εις τα ανοικτά, δηλαδή παίζουν με την τύχην μας. Αφού η πολιτική δεν εφρόντισε δια σταφιδικήν τράπεζαν, αναγκαζόμεθα να δανειζώμεθα από αυτούς και μας υποχρεώνουν να τους παραδίδωμεν τον σταφιδοκαρπόν μας, τον οποίον αυτοί προπωλούν.
1ον) Ότι είπαν και άλλοι, να παραχωρηθή το δικαίωμα εις εταιρίαν να λαμβάνη 25 τοις εκατό εκ του σταφιδοκαρπού πληρόνουσα αυτό προς 60-70 δραχ. εκάστην χιλιάδα ενετ. λιτρών όπως χρησιμοποιήση αυτό εις την κατασκευήν οίνων και οινοπνευματωδών ποτών, μέρος δ’ αυτού αποστείλη εις μέρη όπου δεν εισήχθη έτι η σταφίς.
2ον) Να καταργηθή ο φόρος του σταφιδίτου οίνου και των οινοπνευματωδών ποτών.
3ον) Ν’ απαγορευθή επ’ αόριστον η περαιτέρω σταφιδοφυτεία μέχρις ότου η κατανάλωσις ανταποκριθή εις την παραγωγήν.
4ον) Να συστηθούν επιτροπαί (ουχί εξ Ελλήνων) όπως επιβλέπουν εις την εξαγωγήν, ίνα μη εξάγεται σταφιδοκαρπός νωπός, νενοθευμένος και μη εμπορεύσιμος.
5ον) Να παρεμποδισθή η φυτεία της αμπέλου προσωρινώς εις τους σταφιδοφόρους δήμους, όπως οι κάτοικοι κάμνουν χρήσιν του σταφιδίτου.
6ον) Να συστηθή σταφιδική τράπεζα παρέχουσα χρήματα εις τους κτηματίας όπως μη εμπίπτωσιν ούτοι εις τους όνυχας των τοκογλύφων και σαραγιάντηδων, από τους οποίους να παύση το δικαίωμα της δηλώσεως εκ μέρους του ιδιοκτήτου, και ο θέλων να χορηγή εις αυτούς τον καρπόν του, να τον παραδίδη εις αυτούς επί ωρισμένη τιμή, πάσα δε απόδειξις αυτών διδομένη εκ παραλαβής σταφιδοκαρπού με το δικαίωμα της δηλώσεως να θεωρήται άκυρος ενώπιον των δικαστηρίων.
*
Η απαγόρευσις της φυτείας εφάνη εις πολλούς ως άδικος και αντισυνταγματική, νομίζει όμως ο αγρότης ότι είναι καιρός, προκειμένου περί γενικής σωτηρίας, ν’ αφεθώσι κατά μέρος αι σχολαστικαί θεωρίαι, και να επιδοθώμεν εις τα πράγματα. Όλα τάχει η κουρελού κι ο φερετζές της λείπει.
*
Η προσφορά υπό των κτηματιών 25 τοις εκατό εκ του σταφιδοκαρπού δεν είναι τίποτε. Σήμερον προσφέρουν 50 δραχμάς την χιλιάδα, ήτοι 27 δραχμάς χρυσάς, όπου αναλογεί προς 7 λεπτά η οκά!
*
Όσον αφορά την βεβαίωσιν του ποσού, αύτη κατά τον αγρότην είναι ευκολωτάτη. Ο μικρέμπορος λαμβάνων 12 χιλιάδας σταφιδοκαρπού εκ του κτηματίου πληρώνει το τέταρτον αυτού, ήτοι τας 2.500 λίτρας με την κανονισθησομένην τιμήν παρά του νόμου του χορηγηθησομένου εις την εταιρίαν, τας δ’ υπολοίπους 7.500 λίτρας με την τρέχουσαν τιμήν, το αυτό δε πράττει ο μεγαλέμπορος αγοράζων σταφιδοκαρπόν εκ του μικρεμπόρου, όταν δε πρόκειται να εξαγάγη αυτόν εις το εξωτερικόν, θα παραδίδη εις τας αποθήκας της εταιρίας το τέταρτον της αγορασθείσης παρ’ αυτού σταφίδος, θα λαμβάνη απόδειξιν παραδόσεως παρά της εταιρίας και τότε θα επιτρέπεται αυτώ η εξαγωγή του καρπού.
