Αληθώς πληγήν αποτελούν οι ασυνεταίριστοι, οι κουμπάροι, όπως λίαν επιεικώς εχαρακτηρίσθησαν, σταφιδοπαραγωγοί δια τους συνεταιρισμένους. Όταν έρχεται η εποχή της συγκομιδής του σταφιδοκάρπου τρέχουν πατείς με πατώ σε να ρίξουν το «παληόπραμμα», έτσι αποκαλούν τη σταφίδα, στις αποθήκες του «κουμπάρου» για να στείλη το «πριμαρόλι».
Παίρνουν κάτι απέναντι και τα άλλα όποτε λογαριασθούν. Ο «κουμπάρος» δια να τους κολακεύσει, τους δίδει κάτι παραπάνω από ό,τι δίδει εις τους άλλους. Αυτό γίνεται για να τους έχη και του χρόνου. Οι κουμπάροι νομίζοντες ότι έλαβον την πλέον ικανοποιητικήν τιμήν τρέχουν το επόμενον σταφιδικόν έτος να την πάνε πρώτοι, τορπιλίζοντες δια της τακτικής των ταύτης κάθε προσπάθειαν των συνεταιρισμένων προς καλλιτέρευσιν της τιμής.
Οι συνεταιρισμένοι φωνάζουν, εξηγούν τα πράγματα όπως έχουν. Πού να ακούσουν όμως οι ασυνεταίριστοι. Αλλά γεννάται το ερώτημα γιατί δεν ακούν οι ασυνεταίριστοι, ποιος είναι ο λόγος ή οι λόγοι που τους κρατούν μακράν των συνεταιρισμών;
Οι λόγοι είναι πολλοί και διάφοροι. Ιδού μερικοί: Πρώτος λόγος είναι ο εγωισμός που δεν αφήνει το ρωμηό να παραδεχθή άλλον ανώτερόν του. Και αρχίζουν τα διάφορα γιατί.
Γιατί λ.χ. να είναι ο Τάδε πρόεδρος ή σύμβουλος και όχι εγώ.
Ένας άλλος λόγος που κρατεί πολλούς παραγωγούς μακράν των συνεταιρισμών είναι και αι διάφοραι φήμαι αι οποίαι κυκλοφορούν. Ότι τα διοικητικά συμβούλια μερικών συνεταιρισμών διέπραξαν ατασθαλίας ή λογιστικά λάθη εις βάρος των συνεταίρων των.
Τέτοια κρούσματα τα οποία παρατηρούνται, ατυχώς, κάπου κάπου αναγκάζουν πολλούς παραγωγούς να φοβούνται τους συνεταιρισμούς.
Ένας άλλος λόγος είναι ότι μεταξύ των παραγωγών δεν υπάρχουν στελέχη. Δεν υπάρχουν δηλαδή άνθρωποι οι οποίοι να έχουν αποκτήσει συνεταιριστικήν συνείδησιν και οι οποίοι να δυνηθούν, λόγω και έργω, να πείσουν τους συναδέλφους των ποιο είναι το συμφέρον των.
Απόδειξις δε του ότι δεν υπάρχουν στελέχη μεταξύ των παραγωγών είναι η σταφιδική σύσκεψις της 19ης τελευτήσαντος μηνός. Ποιος ή μάλλον ποιοι εμίλησαν κατά την σύσκεψιν ταύτην; Τραπεζίται, υπάλληλοι, δικηγόροι, δηλαδή άνθρωποι οι οποίοι μπορεί να κερδίζουν τα προς το ζην από τους παραγωγούς, δεν είναι όμως παραγωγοί. Μόνον ένας παραγωγός ωμίλησε, ο κ. Πανούσης. Αλλά ένας κούκος δεν φέρνει την άνοιξη. Χρειάζονται πολλοί. Και ο παραγωγός θα ακούση καλλίτερα τον συνάδελφόν του, παρά έναν δικηγόρον ή τραπεζίτην ή υπάλληλον. Διότι όταν του συνιστά ο τραπεζίτης λ.χ. να μπη σε συνεταιρισμό, αμέσως ο παραγωγός κάνει την εξής σκέψη: Γιατί μου λέει αυτός να μπω στο συνεταιρισμό για το δικό μου ή για το δικό του συμφέρον; Ενώ όταν ένας συνάδελφός του, παραγωγός, τον πείση, και θα τον πείση, όταν είναι και αυτός πεπεισμένος ότι εις τους συνεταιρισμούς και όχι εις τους «κουμπάρους» θα βρη σωτηρία, ασφαλώς θα τρέξη να γραφτή στο συνεταιρισμό.
W.
