Καθ΄ όν έχομεν υπ΄ όψιν αυθεντικόν πίνακα, μέχρι τέλους του μηνός Οκτωβρίου εξήχθησαν, εκ του εφέτος παραχθέντος σταφιδοκάρπου, λίτραι 102,646,163, ήτοι α) εκ Πατρών 19,542,929˙ β) εκ Κορινθίας, 6,055,207˙ γ) εξ Αιγιαλείας, 12,039,039˙ δ) εκ Ναυπακτίας 112,883˙ ε) εκ Μεσολογγίου, 1,493,573˙ ς)εξ Ηλείας, 17,523,174˙ ζ) εκ Τριφυλλίας, 13,318,569˙ η) εκ Μεσσηνίας, 6,039,037˙ θ) εκ Πυλίας, 4,592,573˙ ι) εκ Ναυπλίας 353,130˙ ια) εξ Ολυμπίας, 308,368˙ ιβ) εκ Δωρίδος, 3,500˙ ιγ) εκ Κεφαλληνίας, 13,033,658˙ ιδ) εκ Λευκάδος, 343,509˙ ιε) εξ Ιθάκης, 85,328˙ ις) εκ Ζακύνθου, 7,801,689. Εκ μόνου δε του λιμένος Πατρών εξήχθησαν 46,872,257 λίτραι, διότι, παρά τον σταφιδόκαρπον της επαρχίας ταύτης εξήχθη και ο των επαρχιών Κορινθίας, Αιγιαλείας, Ναυπάκτου, Μεσολογγίου, μέρος της Ηλείας, Τριφυλλίας, Μεσσηνίας και Πυλίας. Μετά τον λιμένα των Πατρών, ως προς την εξαγωγήν, έρχεται ο της Ζακύνθου, όθεν εξήχθησαν 14,677,060 λίτραι, και ο του Αιγίου, ού η εξαγωγή ανέβη εις 11,967,608, διότι, παρά τον σταφιδόκαρπον των ομωνύμων επαρχιών, εξήχθη εκείθεν και ο σταφιδόκαρπος και άλλων επαρχιών. Εκ του λιμένος Κεφαλληνίας εξήχθησαν λίτραι 8,164,140, εκ του Ληξουρίου, λίτραι 7,152,651, εκ του Κατακώλου, 9,620,779, εκ των Καλαμών 1,338,831.
Καθ΄ άς δ΄ έχομεν πληροφορίας, αι διαπραγματεύσεις, περί της καταργήσεως του εισαγωγικού τέλους της σταφίδος, εν τη Αγγλία, προβαίνουσιν επιτυχώς και πολλαί παρέχονται προσδοκίαι υπέρ της προσεχούς εφαρμογής του μέτρου τούτου. Εάν τούτο κατορθωθή, ασφαλώς δύναταί τις να είπη, ότι η τόσω παθούσα πρότινοςτάξις των σταφιδοκτημόνωνπροώρισται να ελπίση ου μόνον ανακούφισινπροσωρινήν, αλλά και τελείανεπανόρθωσιν. Ευελπιστούμεν, ότι η κυβέρνησις, κατανοούσα το μέγα καθήκον αυτής επί προκειμένου, δεν θέλει ουδ΄ επί στιγμήν διακόψητάς παρά τη Αγγλική κυβερνήσει ενεργείας της.
______________________
Δι΄ Αυτοκρατορικού διατάγματος της 27 Οκτωβρίου (8 Νοεμβρίου) και προς εκτέλεσιν του από Γερμινάλ του έτους Γ΄ ψηφίσματος, ορίζοντος, ότι «συστηθήσεται δημόσιον σχολείον, «επί τη διδαχή των ανατολικών λαλουμένων γλωσσών, ωφελείας «πολιτικής και εμπορικής ωμολογημένης,» και του από 10 (22) Μαΐου 1838 βασιλ. διατάγματος, συνέση εν ΠαρισίοιςΑυτοκρατορικόν σχολείον των λαλουμένων ανατολικών γλωσσών, εν ώ θέλει διδάσκεσθαι, παρά την κοινήναραβικήν, την σερβικήν, την τουρκικήν, την κοινήνκινεζικήν, την ιαπωνικήν και την αναμιτικήν, και η νεωτέρα ελληνική γλώσσα. Νομίζομεν, ότι δεν θέλουσιν εκλέξει στάδιονστείρον οι εκ των Ελλήνων αφοσιωθησόμενοι εις την σπουδήν των ανατολικών γλωσσών, σήμερον, ότε τοσαύτας παρέχει ευκολίας το εν Παρισίοιςσυστηθέν σχολείον.
______________________
Η επίσημος εφημερίς της Γαλλίας δημοσιεύει επιστολήν εξ Αθηνών και από 23 λήξαντος (4 Νοεμβρίου), πραγματευομένην περί της διατμήσεως του Ισθμού της Κορίνθου, και επαρκώς καταδεικνύουσαν, ότι η γαλλική κυβέρνησις ιδιαιτέρως μεριμνά υπέρ της περατώσεως του έργου τούτου. Η επιστολή αύτη, λίαν ενδιαφέρουσα, και, ως εκ πολλών φαίνεται, εκ της εν Αθήναις γαλλικής πρεσβείας προερχομένη, τυχούσα δε και της εγκρίσεως της εν Παρισίοις κυβερνήσεως, έχει ως έπεται :
«Νομοσχέδιον, περί της τομής του ισθμού της Κορίνθου, θα επασχολήση προσεχώς τάς διασκέψεις της Ελληνικής Βουλής (1). Ο ούτω, εκ της αρχαίας Κορίνθου, καλούμενος ισθμός, είναι στενή τις γλώσσα γής, κειμένη μεταξύ του Κορινθιακού κόλπου και του της Σαλαμίνος, ενούσα δε την Στερεάν Ελλάδα μετά της Πελοποννήσου. Κώλυμα φυσικόν εις τον ελεύθερον διάπλουν των δύο θαλασσών, της Αδριατικής και της του Αιγαίου πελάγους, υποχρεοίτά εκ της Γαλλίας, της Ιταλίας και της Αυστρίας ερχόμενα πλοία να διέρχωνται το ακρωτήριον του Ματαπά, πλέοντα εις την Ανατολήν, εις τον Πειραιά, τον λιμένα των Αθηνών, εις την Σύρον, κέντρον του Αρχιπελάγους, όπου διασταυρούνται καθ΄ εκάστην τά εξυπηρετούντα της παραλίας της Τουρκίας, της Μικρασίας, της Συρίας και της Αιγύπτου ατμόπλοια, εις την Σμύρνην όπου σήμερον έτι τά εκ του εσωτερικού της Ασίας, της Περσίας και του Καυκάσου κερβάνιαφέρουσιτά πλούσια προϊόντα των μεμακρυσμένων χωρών τούτων, εις την Θεσσαλονίκην, περιώνυμον διά τους καπνούς της, εις την Κωνσταντινούπολιν και εν γένει εις πάντα τά εμπορεία του Ευξείνου, άτινα διά των σιτηρών των προμηθεύουσι μέγα μέρος της Εσπερίας Ευρώπης. Η διάτμησις του Κορινθείου Ισθμού, ενούσατάς δύο θαλάσσας, ανοίγει νέαν και επωφελή οδόν εις την ναυτιλίαν. Και αληθώς, διερχόμενα ευθύ διά του Κορινθιακού κόλπου και της διώρυγος της Κορίνθου, τά μεν εκ Μασσαλίας, Γενούης, Νεαπόλεως και Μεσσήνης διά την Ανατολήν πλέοντα πλοία θέλουσιν αποφεύγει δεκατεσσάρων ωρών πλούν, πολλάκιςεπικίνδυνον, τά δε εκ Βρεντησίου, Αγκώνης και Τεργέστης ωρών εικοσιτεσσάρωνδρόμον. Εκ Πατρών, μιάς των πρωτίστων πόλεων της Ελλάδος, κειμένης εις τάβορρειοδυτικά της Πελοποννήσου, μέχρι της Νέας Κορίνθου, ο κόλπος της Ναυπάκτου είναι εύπλους και πανταχόθεν πεφρουρημένος˙ ήδη δε τά ατμόπλοια της Ελληνικής Εταιρίας διαπλέουσι τακτικώς την γραμμήν από Κερκύρας μέχρι Νέας Κορίνθου. Προς το Αρχιπέλαγος και τον όρμον του Καλαμακίου, εις το βάθος του αθηναϊκού κόλπου, έτερα ατμόπλοια της Ελληνικής Εταιρίας τακτικώς παραλαμβάνουσι τους ταξειδιώτας και τα εμπορεύματα, οίτινες εκ της Αγγλίας, της Γαλλίας, της Ιταλίας και της Γερμανίας, διά της Κερκύρας ερχόμενοι, διέρχονται δια ξηράς τον ισθμόν και μεταβαίνουσιν εις Αθήνας. Ούτω εκατέρωθεν του ισθμού υπάρχουσιν, εάν μη λιμένες, τουλάχιστον όρμοι βαθείς και ασφαλείς, όπου αγκυροβολούσι καθ΄ εκάστην πλοία μεγάλα.
«Η εν Σουέζ διά του κ. Λεσσέψ επιτυχία εκ νέου υπέθρεψε την ιδέαν της διατμήσεως του ισθμού της Κορίνθου· λέγομεν δ΄ εκ νέου, διότι από του Νέρωνος η επιχείρησις αύτη ήρξατο. Η αντικατάστασιςβραχυτέρας και ασφαλεστέρας γραμμής, αντί μακράς και δυσκόλου, και η εντεύθεν διευκόλυνσις του εμπορίου της Ανατολής, πηγής τοσούτου πλούτου, τοιαύτη υπήρξεν η ιδέα των αρχαίων, αι δε μικραί δυσχέρεια, άςπαρίστα η επιχείρησις, βεβαίως έπεισαν αυτούς να την αρχίσωσι. Εκ Νέας Κορίνθου μέχρι Καλαμακίου, τά δύο ακρότατα σημεία του ισθμού, το ΠόρΣαΐδ και το Σουέζ της νέας διώρυγος, η απόστασις είναι ήττων των πεντακισχιλίων μέτρων. Δι΄ ώνκεκτήμεθα σήμερον μηχανών και μετά τα γιγαντιαία έργα, ώνεγενόμεθαθεαταί εν τη Αιγύπτω, φραγμός, ούτω ασθενής, δύναται επί μακρότερον να αναχαιτίση την ορμήν εμπορίου, τόσω σημαντικού, όσω το της Ανατολής ; Εν Κορίνθω δεν υπάρχει η άμμος, η μεγίστη και φοβερά δυσχέρεια της του Σουέζ διώρυγος· τουναντίον εκεί το έδαφος παριστάαντίστασιν, γήνστερεάν, δι΄ ής η πυρίτις ταχέως θα ανοίξηδίοδον. Του έργου άπαξ τελεσθέντος, η στερεότης αυτή των γαιών θα εξασφαλίση το έργον και θα σώση από των δαπανών της συντηρήσεως.
«Χωρίς να υπολογίσωμεν τα πολυάριθμα ιστιοφόρα πλοία και τα ατμοκίνητα, τά εκ του Ευξείνου, της Τουρκίας και της Μικρασίας ερχόμενα, και άτινα, εάν μη πάντοτε, τουλάχιστον εν κακοκαιρία, συνήθει εις τά παράλια ταύτα, θα διέρχωνται βεβαίως διά της διώρυγος της Κορίνθου, η Εταιρία, ήτιςήθελεν αναλάβει την τομήν του ισθμού τούτου, είναι βεβαία, ότι θα βλέπητά ύδατα της διώρυγοςαροτριούμεναπαρ΄ όλων των πλοίων των αυτοκρατορικών διαπορθμεύσεων, της Μασσαλιωτικής εταιρίας του Φρεσσινέ, των ιταλικών και ελληνικών εταιριών, και της αυστριακής του Λόϋδ. Ως προς τάς διά την τομήνδαπάνας, αυταί δεν θα υπερβώσιτά 12,000,000 φράγκων. Άπαξ των κωλυμάτων αρθέντων, κωλυμάτων φυσικών και ευνικήτων, το αποτέλεσμα καταδείκνυταιπάντοθενποθητόν. Αι Πάτραι και η Κόρινθος, δύο πρώτισται πόλεις του Ελληνικού βασιλείου, εν ολίγωχρόνω θα ιδώσι το νύν σχεδόν μηδαμινόνεμπόριόν των αυξανόμενονσημαντικώς. Το Καλαμάκιον, απλή κώμη σήμερον, δεν θα βραδύνη να καταστή πόλις μεγάλη. Πάσαι αι πέριξ παραλίαι, νεκραί και εγκαταλελειμμέναινύν, ταχέως θ΄ αποδοθώσιν εις την ζωήν, και θα ανοιχθώσιν εξής έξοδοι εις τα μεταλλικά πλούτη, άτινα η Ελλάς εν αφθονία εγκρύπτει. Ενί λόγω η Ελλάς θα ίδη ούτω καταρχόμενονβιομηχανικόν μέλλον, όπερ οι μάλλον πεφωτισμένοι φίλοι αυτής εύχονται, και προς ό σπεύδει σήμερον, κατανοούσα επί τέλους, ότι εν τούτω μόνω κείται η εν τώμέλλοντι ευημερία αυτής.»
Ως και αρχόμενοιεσημειώσαμεν, η εν τη Επισήμωεφημερίδι της Γαλλίας και δια μεγάλων χαρακτήρων, εν τη πρώτη σελίδι αυτής, καταχώρισις της ανωτέρω επιστολής, επαρκώς πείθει τον αναγνώστην, ότι η γαλλική κυβέρνησις υιοθετεί το έργον της τομής του ισθμού της Κορίνθου, και ότι επιθυμεί την ταχείανπεράτωσιν αυτού. Η εξ Αθηνών επιστολή, ως είδεν ο αναγνώστης, σκοπεί κυρίως να εμπνεύση την εμπιστοσύνην εις τά γαλλικά κεφάλαια, ότι, αφιερούμενα εις την επιχείρησιν της τομής του της Κορίνθου Ισθμού, έχουσι κέρδη ησφαλισμένα. Η τοιαύτη απόφασις και η τοιαύτη διαγωγή της γαλλικής κυβερνήσεως πείθει ημάς να παραδεχθώμεν, ότι μακράν δεν κείται η ημέρα της ενάρξεως του τόσω ενδιαφέροντος και τόσω επωφελούς έργου της τομης του Κορινθείου ισθμού.
Αλλ΄, ώς φαίνεται, η εν Γαλλία ευμενής υπέρ των εν Ελλάδι βιομηχανικών επιχειρήσεων γνώμη δεν είναι μόνον της κυβερνήσεως ευνοούμενον σχεδίασμα. Και άλλα φύλλα της δημοσιότητος συμμερίζονται αυτήν, και τα δυσμενώς προς την αυτοκρατορικήνκυβέρνησιν διακείμενα. Η «Ένωσις» (Union)εφημερίς καθολική, διά μακρών και θερμότατα υποστηρίζει την επιχείρησιν του απ΄ Αθηνών μέχρι του Αμβρακικού κόλπου σιδηροδρόμου. Όπως δε πείση τους γάλλους κεφαλαιούχους να υποστηρίξωσιν αυτήν, επιφέρει τάς επομένας σκέψεις :
«Ουδέποτε δυνάμεθα να παραδεχθώμεν, ότι η Ευρώπη, η τόσω απρονοήτως και τόσωαπερισκέπτωςανοίγουσατάς αγοράς αυτής εις τα επανειλημμένα δάνεια της Τουρκίας, δεν θα υποβοηθήσητάςπροσπαθείας της Ελλάδος, πρό πάντων σήμερον, ότι τη επιβάλλει να ειρηνεύη. Άριστος τρόπος του να κρατήται εν ησυχία το ζωηρόν έθνος τούτο, όπερ θέλει να μεγαλυνθή και να ζήση, είναι να ανοιχθή εις την δραστηριότητα αυτού νέα οδός, ευελπιζομένη αυτώ βελτίωσίν τινα της τύχης του. Ούτω αντί να ήναι επικίνδυνος τη Ευρώπη, η Ελλάς κατασταθήσεται πρόσθετον στοιχείον ευημερίας διά της αρωγής, ήν προώρισται να παράσχη εις το εμπόριον των δύο κόσμων. Εάν δε οι οικονομολόγοι ημών ηξίουν να σπουδάσωδι το ζήτημα, ήθελονίδει, ότι αι εν Ελλάδι δυναταί επιχειρήσεις ουδέν έχουσι το άδηλον, εισί δε όλως διάφοροι των εν Τουρκία τόσω ευκόλως γινομένων. Η Ελλάς είναι Κράτος ωργανισμένον συνταγματικώς και διοικητικώς, ως τά άριστα των εν Ευρώπη, αι δ΄ εταιρίαι, αίτινες ήθελον διαπραγματευθή μετά της ελληνικούς κυβερνήσεως, θέλουσι τύχει της προστασίας νόμων ειδικών, εγγυωμένων την τελείαν εκτέλεσιν των συμφώνων αυτών. Εν τη Ελλάδι δεν βλέπομεν, ως εν τη Τουρκία, ένα υπουργόν καταστρέφοντα σήμερον ό,τι χθές κατειργάσατο ο προκάτοχος αυτού, εν ανάγκη δε απαρνούμενον και αυτά τά έργα του. Δύναται πάς τις να άρξηται επιχειρήσεων εν Ελλάδι, εν πλήρει βεβαιότητι, ότι αντί της οθωμανικής φιλοχρηματίας, και παρά τη κυβερνήσει και παρά τώέθνει, θα εύρη τον πατριωτισμόν πολιτών, ευτυχείς θεωρούντων εαυτούς, ότι κατώρθωσαν να συντελέσωσι κατά τι εις την ευημερίαν της πατρίδός των … Η Ελλάς πάσαν δεικνύει έφεσιν, όπως μεθέξη τής τους λαούς ελκυούσης σήμερον βιομηχανικής κινήσεως. Ευχόμεθα, ίνα οι Γάλλοι χρηματισταίεννοήσωσι τούτο και την υποβοηθήσωσιν ολίγον, βέβαιοι, ότι εν τη Ελλάδι θα εύρωσι κέρδη ασφαλή, και ότι ουδένα, ως εν τη Τουρκία, διατρέχουσικίνδυνον του να καταληφθώσιν υπό του απροσδοκήτου.»
Από της φρονήσεως και της δραστηριότητος ημών απόκειται να ωφεληθώμεν των ευμενών διαθέσεων της Γαλλίας. Εάν η υλική ανάπτυξις της Πατρίδος ημών υπισχνήται ημίν τάς κρείττονας υπέρ του μέλλοντος προσδοκίας, πάσαν οφείλομεν να αφιερώσωμεν την μέριμναν ημών εις το έργον της προσελκύσεως των ξένων κεφαλαίων, ίνα άρρηκτον καταστήσωμεν τον προς το πεπολιτισμένον κόσμον σύνδεσμον ημών.
